#3 - TIẾP CẬN CÁC PHƯƠNG TIỆN TRUYỀN THÔNG THỜI CẬN ĐẠI

MediaLish vẫn đang trên hành trình khám phá “những điều chưa biết” về truyền thông thời kỳ cận đại. Tại đây chúng mình đã chứng kiến những bước phát triển mạnh mẽ của báo chí - công cụ quyền lực có sức ảnh hưởng đến tư tưởng xã hội, chính trị và văn hóa. Ngoài ra, chúng mình còn được tìm hiểu về những phát minh kỹ thuật quan trọng, có ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của truyền thông cho đến tận ngày nay. 

Hành trình xuyên không về thời kỳ cận đại của MediaLish hứa hẹn sẽ còn rất nhiều điều mới mẻ và thú vị đang chờ đợi ở phía trước. Vì vậy, hãy theo dõi và đồng hành cùng chúng mình trong hành trình khám phá “những điều chưa biết” về lịch sử phát triển của truyền thông quốc tế ở thời kỳ này nhé! 

BÁO CHÍ -  CÔNG CỤ QUYỀN LỰC CHÍNH TRỊ VÀ XÃ HỘI

Sự mở rộng thuộc địa của các đế chế châu Âu, từ thế kỷ XV đến XIX, đã biến các quốc gia như Anh, Tây Ban Nha, Pháp và Bồ Đào Nha thành những quyền lực toàn cầu, với các thuộc địa trải dài khắp các châu lục. Các đế chế này ra sức phổ biến ngôn ngữ của mình thông qua hệ thống giáo dục và các phương tiện in ấn. Tiếng Anh, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, và Pháp đã phát tán khắp hành tinh, trở thành những công cụ truyền thông toàn cầu và góp phần hình thành một mạng lưới truyền thông quốc tế.

Thời kỳ cận đại đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong sự phát triển của phương tiện truyền thông, đặc biệt là sự ra đời và phát triển của báo in. Báo chí không chỉ đơn thuần là một kênh truyền tải thông tin mà còn là một công cụ quyền lực trong việc hình thành và định hình tư tưởng của xã hội. Các tờ báo, với khả năng tiếp cận và truyền tải thông tin nhanh chóng, đã trở thành diễn đàn cho các ý kiến chính trị, xã hội và văn hóa. Chúng không chỉ phản ánh thực trạng xã hội mà còn khơi dậy ý thức về quyền lợi và nghĩa vụ của công dân. Ngoài ra, báo chí còn là một phần thiết yếu trong quá trình phát triển kinh tế, khi cung cấp thông tin thị trường, hướng dẫn các nhà đầu tư và doanh nhân trong việc đưa ra quyết định kinh doanh. Với những đặc điểm này, báo in đã trở thành biểu tượng của tri thức và quyền lực trong xã hội cận đại.

Trong thời kỳ cận đại, báo chí đã có những bước phát triển mạnh mẽ với sự xuất hiện của nhiều tờ báo và tạp chí nổi tiếng. Ở châu Âu, các tờ báo như The Times (London, 1785) hay Le Figaro (Paris, 1826) đã trở thành những nguồn thông tin quan trọng, không chỉ phản ánh sự kiện mà còn hình thành và dẫn dắt dư luận. 

Thực tế, báo chí đã giúp thông tin lan tỏa nhanh chóng hơn bao giờ hết. Trong cuộc Cách mạng Pháp (1789), báo chí đã đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải những tư tưởng tự do, bình đẳng và bác ái. Những tư tưởng này đã góp phần kích thích phong trào cách mạng, tạo ra những biến đổi lớn trong xã hội lúc bấy giờ.

Không chỉ dừng lại ở đó, vào thế kỷ 19, các tờ báo như Harper's Weekly ở Mỹ không chỉ đưa tin mà còn thể hiện rõ các quan điểm chính trị, phản ánh những vấn đề xã hội như chế độ nô lệ và quyền phụ nữ. Những tờ báo này thực sự đã nâng cao ý thức công dân và thúc đẩy các phong trào xã hội, mang đến những thay đổi tích cực.

Đặc biệt, sự phát triển của báo chí đã làm cho thông tin trở nên dễ dàng tiếp cận hơn với công chúng. Những tờ báo có giá cả phải chăng cùng với các bài viết dễ hiểu đã giúp không chỉ tầng lớp tinh hoa mà cả những người lao động có thể dễ dàng tiếp cận thông tin. Ví dụ, New York Sun (1833) tập trung phục vụ độc giả bình dân, tạo ra một lượng độc giả đông đảo và góp phần xây dựng nền tảng dư luận xã hội vững chắc.

Báo chí cũng đã tạo ra những cuộc tranh luận sôi nổi về chính trị, xã hội và văn hóa. Những cuộc tranh luận này thường xuyên diễn ra trên các trang báo và từ đó, các phong trào chính trị quan trọng đã được hình thành, chẳng hạn như phong trào chống chiến tranh Việt Nam trong thập niên 1960.

CÁC PHƯƠNG TIỆN TRUYỀN THÔNG QUỐC TẾ SƠ KHAI KHÁC 

Bên cạnh báo chí, các phương tiện truyền thông quốc tế sơ khai khác cũng đã xuất hiện, đặc biệt trong bối cảnh mở rộng giao thương và khám phá thế giới. Hệ thống bưu chính với vai trò như một cầu nối thông tin đã tạo ra một mạng lưới giao tiếp xuyên quốc gia, giúp việc trao đổi thư từ và tài liệu trở nên thuận lợi và nhanh chóng.

Sách báo không chỉ là nguồn cung cấp tri thức và giải trí, mà còn là công cụ truyền bá văn hóa, giúp tạo ra những liên kết văn minh sâu sắc giữa các dân tộc. Các bản đồ trong thời kì này cũng đóng vai trò quan trọng, không chỉ giúp các nhà thám hiểm định hình con đường khám phá mà còn góp phần thúc đẩy thương mại và chính trị.

CÁC PHÁT MINH KỸ THUẬT QUAN TRỌNG TRONG TRUYỀN THÔNG

Một trong những phát minh quan trọng nhất phải kể đến sự ra đời của máy in. Vào giữa thế kỷ 15, Johannes Gutenberg đã phát minh ra máy in, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử truyền thông. Phát minh này đã mở ra một kỷ nguyên mới cho việc sản xuất và phân phối thông tin.

Trước khi có máy in, việc sao chép sách chủ yếu được thực hiện bằng tay tiêu tốn rất nhiều thời gian và công sức, khiến tài liệu và kiến thức trở nên hiếm hoi. Tuy nhiên, sự phát minh ra máy in đã giúp sách và tài liệu có thể được sản xuất hàng loạt với chi phí thấp hơn, từ đó tri thức trở nên dễ tiếp cận với đông đảo công chúng.

Nhờ có máy in, các tác phẩm nổi tiếng như Kinh thánh, các tài liệu triết học và chính trị cũng nhanh chóng được phát hành, lan tỏa những tư tưởng mới và hình thành nên các phong trào xã hội mạnh mẽ. Sự gia tăng số lượng tài liệu in ấn cũng dẫn đến sự ra đời của báo chí, tạo tiền đề cho một nền tảng thông tin công cộng mạnh mẽ.

Không chỉ dừng lại ở máy in, Cách mạng Công nghiệp vào thế kỷ 18 và 19 đã tạo ra những thay đổi sâu sắc trong cách thức sản xuất và phân phối thông tin. Các công nghệ mới như máy điện báo và hệ thống điện thoại đã cách mạng hóa việc giao tiếp, rút ngắn khoảng cách giữa các quốc gia và tạo nên sự kết nối chưa từng có trong lịch sử.

Máy điện báo được phát minh bởi Samuel Morse vào thập niên 1830 đã cho phép truyền tải thông điệp qua dây điện với tốc độ cực nhanh. Điều này mang lại khả năng truyền đạt thông tin về giá cả, thị trường và các sự kiện chính trị ngay lập tức, giúp doanh nhân và chính trị gia đưa ra những quyết định kịp thời và chính xác hơn. Sự xuất hiện của điện báo không chỉ giúp kiểm soát và quản lý thông tin một cách hiệu quả mà còn tạo nên một mạng lưới thông tin toàn cầu, giúp kết nối các quốc gia lại với nhau.

Cuối cùng, sự ra đời của hệ thống điện thoại vào năm 1876, do Alexander Graham Bell phát minh đã tiếp tục thúc đẩy sự kết nối quốc tế. Với điện thoại, khoảng cách địa lí đã không còn là trở ngại, mọi người giờ đây có thể trò chuyện trực tiếp từ xa. Điều này không chỉ giúp thắt chặt mối liên kết giữa các cá nhân mà còn tạo ra những thay đổi lớn trong hoạt động kinh doanh và quản lý. Các doanh nghiệp có thể dễ dàng liên lạc với đối tác và khách hàng, từ đó tối ưu hóa quy trình sản xuất và phân phối hàng hóa. 

Nhìn chung, Cách mạng Công nghiệp đã tạo ra một sự kết nối sâu rộng không chỉ trong lĩnh vực kinh tế mà còn trong cách thức xã hội tổ chức và tương tác, đưa truyền thông trở thành một phần thiết yếu trong đời sống hàng ngày và hình thành nên các mạng lưới xã hội phong phú và đa dạng.